De Lennon Wall, een van de lelijke plekjes van Praag
In het hart van de sfeervolle wijk Malá Strana, op een steenworp afstand van de Karelsbrug, vond je een van de meest inspirerende en dynamische plekken van Praag: de Lennon Wall. Deze iconische muur, bedekt met kleurrijke graffiti, songteksten en vredesboodschappen, was een symbool van vrijheid, creativiteit en het onverwoestbare verlangen naar een betere wereld. Nu is de muur slechts een toeristische insta-wall vol geklieder.
De geschiedenis van de Lennon Wall
De Lennon Wall in Praag was ooit veel meer dan een kleurrijke toeristische trekpleister; het was een levend symbool van verzet, vrijheid en artistieke expressie. De traditie om op de muren van Malá Strana te schrijven, ontstond waarschijnlijk voor het eerst op de tuinmuur van het huis van acteur Jan Werich, die op Kampa woonde. Mensen lieten daar niet alleen persoonlijke boodschappen achter, maar deelden ook hun eigen kunst. Sinds de jaren zestig werden beschilderde muren op Kampa steeds vaker gebruikt voor kunstevenementen van verschillende Tsjechische kunstenaars.
Jaren '70: van Klaagmuur tot Lennon Wall
De bekendste van deze muren was de muur van de Maltese Tuin op het Velkopřevorsképlein, die in de jaren zeventig bekend stond als de Klaagmuur en later uitgroeide tot de John Lennon muur. Na de moord op John Lennon op 8 december 1980 werd op deze muur een monument voor de zanger opgericht. Op een lege stenen plaat, vermoedelijk een overblijfsel van een openbare watervoorziening, schreef iemand met krijt ‘For John Lennon’ en tekende er een kruis boven. Al snel verzamelden zich bloemen, kaarsen, foto’s en een afbeelding van de neergeschoten zanger. De politie verwijderde het monument, maar telkens werd het opnieuw opgebouwd, wat de plek een cultstatus gaf die niet alleen fans van John Lennon aantrok.
De muur in maart 1980
De muur wordt een symbool van protest
Rond dezelfde tijd werd de muur ook een verzamelpunt voor jonge Tsjechen die hun frustratie over het communistische regime wilden uiten. Ze schilderden songteksten van The Beatles, vredesboodschappen en protestleuzen op de muur. Grote groepen mensen kwamen samen, legden bloemen neer en staken kaarsen aan. Het regime zag dit als een ongewenste opstand en probeerde de muur keer op keer wit te kalken om de oproepen tot vrijheid te onderdrukken. Toch keerden de boodschappen steeds terug, vaak nog uitgebreider dan voorheen. De bijeenkomsten bij de muur groeiden uit tot spontane antiregimedemonstraties, waarbij de politie regelmatig ingreep.
Ondanks de vele pogingen om de uitingen van verzet te onderdrukken, bleef de Lennon Wall zich ontwikkelen als een krachtig symbool van non-conformisme en hoop, geïnspireerd door Lennons idealen van liefde en vrijheid.
2019 Renovatie van de muur
In 2019 kreeg de Lennon Wall een frisse make-over in opdracht van de Orde van de Ridders van Malta, de eigenaar van de muur. Voor een kwart miljoen kronen ziet de muur er weer helemaal top uit. En ja, het blijft natuurlijk de ultieme plek voor inspiratie.
Voor het eerst is de muur officieel erkend als een echte gedenkplek door stadsdeel Praag 1. Graffiti en spuitbussen zijn vanaf nu niet meer toegestaan, zodat het geen chaotische toeristenhotspot wordt.
Spoiler-alert: niet gelukt.
"Ons doel was om te voorkomen dat de muur een goedkope toeristische attractie zou worden waar iedereen onzin of vulgaire dingen op kon schrijven." aldus de kanselier van de Orde. "We willen de muur haar betekenis teruggeven."
De renovatie
Enkele weken later
2021, ondanks weinig toeristen al volgekliederd
Van symbool van vrijheid naar een chaotische Instawall
Het handhaven van de regels blijkt in de praktijk een grote uitdaging. De Lennon Wall is tegenwoordig verworden tot een chaotische "Instawall", waar toeristen vooral naartoe komen om foto's te maken. Vaak laten ze vluchtig hun naam of een willekeurige krabbel achter, meestal zonder enige creatieve of inhoudelijke betekenis.
De indrukwekkende kunstwerken die ooit een krachtig symbool van verzet en vrijheid waren, verdwijnen daardoor binnen enkele weken onder een wirwar van tags en handtekeningen. Veel bezoekers lijken zich niet bewust van het feit dat deze muur veel meer is dan enkel een kleurrijke achtergrond voor selfies.
De regels verdwijnen onder een dikke laag leeghoofdige krabbels
Renovatie 2022
In september 2022 staken 29 kunstenaars uit heel Europa de handen uit de mouwen om de Lennonmuur opnieuw een frisse, eigentijdse uitstraling te geven. Naast de iconische afbeelding van John Lennon voegden ze iets unieks toe: een grote, ronde spiegel met een ander portret van de zanger in het midden van de muur. Deze spiegel weerspiegelde niet alleen de omliggende huizen, maar ook de mensen die voor de muur stonden.
Een prachtig en indrukwekkend effect, vind je niet?
Foto oktober 2022, de kunstwerken zijn nog zichtbaar
In 2023 is de muur verworden tot een canvas voor zinloze tags.
Meestal is de muur een zooitje
Herdenking op 8 december
Toch blijft de Lennon Wall voor veel Tsjechen een plek met diepe betekenis. Ondanks de toeristendrukte ontstaat er op 8 december, de sterfdag van John Lennon, een bijzondere sfeer. Elk jaar verzamelen mensen zich hier om kaarsen te plaatsen en samen met een gitaar Beatles- en Lennon-nummers te zingen tot diep in de nacht. Het is een moment van herdenking, een herinnering aan het verzet tegen de onderdrukking in de normalisatietijd, en bovenal een viering van vrijheid, liefde en democratie.
Als je geluk hebt, zie je een John Lennon afbeelding
Waar vind je de Lennon Wall?
De Lennon Wall ligt verscholen op een schilderachtig pleintje, Velkopřevorské námesti, vlakbij de Franse Ambassade. Mocht je toevallig in de buurt zijn, neem dan een kijkje. Zo niet, sla de muur gerust over, want je mist er niks aan.
Enkele 1-ster reviews op Google, die het met me eens zijn:
"The only reason you should ever visit this place is if you need a picture for your Instagram. If you are in Prague for a day trip, you can safely skip this place."
"The wall is completely blocked with stickers and doesn't look nice at all. You won't miss anything by skipping it."
"It's really not worth going there,I didn't even take photos of it... It's not graffiti its just countless layers of spray paint, apparently anyone who visits can add to the wall... its had nothing to do with street art or anything you might hope to see."
Het is wat Verliefd op Praag een overrated must-not-see van Praag.
Verliefd op Praag