Kijk omhoog! Dat is een van de deviezen die ik je mee kan geven, wanneer je in Praag rondloopt. Werken van beroemde Tsjechische kunstenaars hangen vrij toegankelijk boven ooghoogte. Je hebt weinig verstand nodig van bouwstijlen en architectuur, om jezelf te verliezen in de schoonheid van de fris gekleurde Praagse gevels. Om ze allemaal te zien, raad ik aan om vaker naar Praag af te reizen.
Na de Fluwelen Revolutie in 1989 begon Praag zich langzaam te ontdoen van het totalitaire grijs en, na reparaties en aanpassingen aan verwaarloosde gevels van voorgaande jaren, veranderde het in een prachtige stad van kleur en kunst.
Verliefd op Praag gaat op zoek naar de verhalen achter een aantal beroemde gevels en zet deze in de spotlights. In deze blog valt de eer te beurt aan U Rotta.
U Rotta op het Malé Námesti (Kleine plein)
Vlakbij Staroměstské náměstí (het Oude Stadsplein), waar je ongetwijfeld bij de Astronomische Klok gaat kijken, ligt Malé Námesti (het Kleine Plein). Wanneer je naar de Karelsbrug loopt, kom je hier meestal langs. Al kletsend lopen de toeristen achter elkaar aan en duiken dan links het straatje Karlova in, zonder acht te slaan op de pareltjes van dit lieflijke driehoekige pleintje. Dat is zonde.
Neem echt even de tijd om al het moois op het plein te bekijken. Tussen alle statige panden springt er eentje uit. Het is het huis met het opschrift V.J. Rott. De geschiedenis van dit relatief jonge huis gaat terug naar de dertiende eeuw.
Het Kleine Plein wordt vaak snel overgelopen richting de Karelsbrug
De magnifieke gevel van U Rotta, een pareltje.
IJzerhandel U Rotta
Het neorenaissancistische gebouw van de voormalige ijzerhandel U Rotta staat op de plaats van een romaans huis uit de dertiende eeuw. In de kelder zijn de overgebleven fundamenten nog zichtbaar. Er bevindt zich een romaanse kelder en een aantal gotische kelders.
In 1488 werd hier de eerste Tsjechische Bijbel gedrukt.
In 1855 werd het gekocht door Vincenc Josef en Marie Rott, die hun reeds bestaande ijzerhandel ernaartoe verhuisden. Hun zoon Ladislav verbond het huis met het naburige nr. 138 en liet het herbouwen in neorenaissancistische stijl door Kindle. De gevel van het huis is in 1890 ontworpen door architect Eduard Rechziegel. Allemaal namen, die je kunt vergeten. Dan een naam, die veelvuldig terugkomt in de kunstgeschiedenis van Praag rond 1875-1900.
Mikoláš Aleš, de (sgrafito) kunstenaar
De fresco's/sgrafito's op de gevel zijn in 1896 aangebracht volgens de ontwerpen van tekenaar, schilder en illustrator Mikoláš Aleš en gemaakt door de schilders Ladislav Novák en Arnošt Hofbauer.
- "Aleš heeft de fresco's zelf niet geschilderd omdat hij last zou hebben van duizeligheid. Hij beeldde zijn werk af op kartonnen dozen, die voorzien waren van gaatjes in hun lijnen. Door de gaatjes werd de kleur van het verse pleisterwerk "getapt". De hele tekening verscheen op het gips, dat meteen werd gegraveerd. Aleš hield vaak toezicht en controleerde zelfs het mengen van kleuren. Het verven gebeurde in vers gips, soms in drogend en soms in gedroogd gips. Het grote nadeel van deze techniek van Aleš is het feit dat de werken worden blootgesteld aan weersomstandigheden."
- Soms signeerde de kunstenaar, wiens openbare werk in diverse Tsjechische steden te zien is, zijn werk met zijn gehele naam, soms alleen met de letter A:"Als meneer Aleš echt tevreden was met zijn werk, tekende hij met zijn volledige naam. Als hij zijn werk niet zo leuk vond, tekende hij alleen met zijn eerste letter - A."
- Aleš weigerde om een fresco te herhalen, ondanks dat zijn klanten daar om vroegen. Dat maakt iedere fresco op ieder gebouw uniek.
- Aleš heeft veel huizen en gebouwen in Praag gedecoreerd, evenals in Pilsen, Pisek, Strakonice en Vodňany
Wat is er op de gevel te zien?
Het zijn figuren die ambachten symboliseren en traditionele kostuums uitbeelden:
- Op de eerste verdieping is een meubelmaker afgebeeld met bankschroef, er staat een datum in de inscriptietape en rechts een vrouw in traditionele klederdracht met een rode muts die leunt op een hark.
- Tussen de verdiepingen staat het opschrift: J.V. Rott
- Op de tweede verdieping een smid met het jaar van decoreren (1896) en een spinnerij,
- Boven tussen de ramen staat het opschrift: "Don't let us and the future St. Wenceslas." Dit wordt bewaakt door twee blauwe vogels.
- Tussen de ramen van de bovenste verdieping staat links een man in klederdracht met een zeis over zijn schouder en rechts een vrouw in klederdracht die met een sikkel bij het veld staat.
Het eerste warenhuis van Praag
Het bedrijf van Rott beleefde zijn grootste glorie in de jaren dertig. Wat begon als kleine ijzerzaak, bloeide uit tot een groot warenhuis, de eerste in Praag. Met hun motto "Rott levert alles" leverde het 70.000 soorten metaalwaren. Op de drie verdiepingen vonden klanten ook uitrustingen voor vissers en hockeyspelers, huishoudelijke apparaten en een hotel.
De winkel had meer dan 170 medewerkers in dienst die dagelijks tot 2.000 klanten persoonlijk bedienden en hetzelfde aantal schriftelijk. Het bedrijf leverde verschillende auto's aan klanten in heel Tsjechoslowakije.
De bouwmarkt was hier gevestigd tot 1993 (andere bronnen vermelden 1996) en zit tegenwoordig in uitgeklede vorm om de hoek in Linhartská. Het gebouw U Rotta is in 2009 gekocht door het Amerikaanse Hardrock Café. Desondanks is een bezoekje aan het Café is de moeite waard vanwege het schitterende interieur.
Voor op je to do list.
Bronnen:
- www.qap.cz/kultura/object/plzenske-domy-zdobi-sgrafita-alse-jak-vznikala-prozradil-pametnik-pavel-hauzner-118701/dokument.htm
- www.pamatkovykatalog.cz/rottuv-dum-15432604
- www.prahapamatky.cz/historie-prazske-architektury/
- www.urotta.cz
- www.infoglobe.cz/cestovatelsky-pruvodce/cr-sgrafita-v-plzni-mikolas-ales/
- www.metro.cz/prvni-obchodak-vznikl-pred-160-lety-vystridalo-ho-hard-rock-cafe-pbl-/praha.aspx?c=A130517_083002_co-se-deje_rab
Verliefd op Praag en geveltjes
Reactie plaatsen
Reacties