In Novy Svet, het romantische wijkje vlakbij de Praagse Burcht, lijkt de tijd stil te staan. Wie hier is geweest, kan beamen dat dit rustige stukje Praag een andere vibe heeft dan de drukke toeristische gebieden. Achter die schattige huisjes en lieflijke straatjes liggen bijzondere, soms wrede verhalen verscholen. Een van die verhalen gaat terug naar het begin van communistische tijdperk, naar een plek waar onschuldige mensen hun illusies en rede verloren.
Schattige huisjes en lieflijke straatjes in Novy svet
Nadat de communisten op 25 februari 1948 aan de macht waren gekomen, begonnen ze rekeningen te vereffenen met politieke tegenstanders. Het symbool van de terreur werd het beruchte "Domeček" (vertaald als Kleine Huis) in het Praagse Hradčany, gelegen binnen de muren van de voormalige militaire gevangenis in Kapucínská.
Tsjechoslowaakse soldaten, RAF-piloten, parachutisten en verzetsstrijders werden hier gemarteld en ondervraagd. Zelfs het nationale ijshockeyteam, dat wereldkampioen werd in 1949, is hier hardhandig aan de tand gevoeld.
Onbekende geschiedenis
"Veel mensen hebben geen idee wanneer ze door de Kapucínská-straat in Hradčany lopen dat ze een huis passeren waar de helden van dit land werden blootgesteld aan immens lijden..."
aldus historicus en directeur van het Lidice Memorial Eduard Stehlík
Iets boven het midden van de foto zie je het Kleine Huis, foto google earth
Wrede martelingen
Kapitein Pergl, van wie bekend was dat hij sadistische trekken had, werd met opzet als beheerder van het Kleine Huis aangesteld. De ondervraagde gevangenen beschouwden hem als een perverse gek die opschepte over zijn zelfbedachte martelwerktuigen tegenover bezoekers en gevangenen. Pergl martelde gevangenen, zelfs als ze niet werden ondervraagd, puur voor de lol.
Gevangenen zaten in donkere, raamloze en onverwarmde cellen. Ze mochten alleen eten, als de bewakers dat toestonden. Meerdere dagen achtereen zonder voedsel was geen uitzondering.
Gevangen soldaten en verzetsstrijders werden tevens vernederd door nazi-Wehrmacht-uniformen te dragen als gevangenisuniformen.
Ze werden 's nachts wakker gehouden, hadden wekenlang geen gelegenheid om zich te wassen en werden geslagen met knuppels. Hoewel de soldaten tijdens de ondervragingen talrijke verwondingen opliepen (uitgeslagen tanden, beschadigde trommelvliezen, gebroken ribben en andere ernstige verwondingen), werd hun geen medische zorg verleend en zelfs de langdurig zieke patiënten kregen zelfs geen basismedicijnen.
Gebroken en op het randje van de dood, dwongen ze hen zo om valse bekentenissen af te leggen en werden veroordeeld tot jarenlange straffen.
Zelfs spelers van het kampioenschapsteam ijshockey blijven niet gespaard
Het Tsjechoslowaakse nationale ijshockeyteam was in 1949 tegen de verwachting in wereldkampioen geworden. Een half jaar ervoor zijn 6 spelers omgekomen tijdens een vliegtuigongeluk boven het kanaal. Je zou verwachten dat deze spelers zelfs voor de communistische Tsjechen helden zijn.
In 1950, op weg om hun titel te verdedigen, werd het team tegengehouden op de luchthaven van Praag. De reden was, dat de visa van de meereizende verslaggevers niet orde zou zijn, maar dat was een leugen. De angst voor de communisten was dat de spelers zouden vluchten.
Het team was door deze actie erg gefrustreerd. De dag daarna kwamen de meeste ijshockeyers bijeen in U Herclíků (destijds een kroeg) in Pštrossova en uitten daar hun hekel aan de communistische partij.
Gedenkplaat op het huis waar vroeger de kroeg U Herclíků zat.
Helaas was de geheime politie ook aanwezig. Sommigen van hen werden beschuldigd van het maken van plannen om naar het Westen over te lopen. In oktober 1950 werden elf spelers veroordeeld wegens verraad. De straffen varieerden van acht maanden tot vijftien jaar.
Wereldkampioen ijshockey Augustin Bubník herinnerde zich de sadistische František Pergl: "Zijn favoriete gereedschap was een tang, waarvan hij de hendels aan mijn oren zette en vastdraaide met een schroef. Het was pijnlijk om gek te worden."
Hij werd pas in 1955, samen met andere veroordeelde hockeyspelers, vrijgelaten.
Tsjechoslowakije is wereldkampioen ijshockey 1949, Foto: ČTK
Het klokkenspel van de Loreta kerk
Toen het deuntje van de klokkentoren in het nabijgelegen Loreta in 2020 veranderde, geloofden sommige van de voormalige gevangenen dat het de tweede verlossing en geluk was. Omdat het originele klokkenspel dat Loreta elk uur speelde en te horen was in de donkere cellen hen herinnerde aan maanden van ondraaglijke marteling en pijn.
Vandaag de dag is de beschermingsdienst van de politie in de voormalige gevangenis gevestigd. Buiten herinnert enkel een minimale gedenkplaat aan de muur van het complex ons aan deze verdrietige tijd.
Wat overblijft is te wensen dat zoiets nooit meer zal kunnen gebeuren.
De Loreta kerk ligt op een steenworp afstand van Domeček.
Verliefd op Praag
Reactie plaatsen
Reacties