Tsjechisch voor beginners

Cursus Tsjechisch

Ondanks de moeilijkheidsgraad ben ik toch begonnen met een cursus Tsjechisch. Een cursus Spaans, Italiaans of Frans lag meer voor de hand. Na een paar afleveringen op Netflix in één van die talen vang je wat woorden op en heb je het gevoel dat je het snel onder de knie kan krijgen.

Maar Tsjechisch? Dat hoor ik nooit en als ik het hoor dan lijkt er geen enkel woord voort te komen uit een andere taal. Inmiddels heb ik er wel eentje gevonden: stůl (spreek uit als stoel). Dan denk je dus dat dit stoel betekent. Maar nee, de Tsjechen hebben bedacht dat dit een tafel is. Persoonlijk vind ik het nog het meest lijken op het Latijn (ben ik even blij dat ik dat 7 jaar gehad heb) .

Wanneer ik (ooit) in Praag een appartement ga kopen of er vaker vertoef, dan ben ik het aan mijn stand verplicht om in ieder geval de Tsjechische menukaart te kunnen lezen/interpreteren. Het is me al vaker overkomen dat er geen Engelse kaart aanwezig is en ik op de gok wat bestel (tot nu toe geen spijt van gehad). Zeker in de buitenwijken is dit meer regel dan uitzondering. Zelfs met google translate kom je er dan niet altijd uit.

Dat is dan ook mijn voornaamste doel van de cursus, de menukaart ontcijferen. En het lijkt me leuk om al wandelend door de stad enkele woorden te kunnen herkennen. Voor iemand die Verliefd is op Praag moet dit geen probleem zijn. Echte liefde maakt blind en dan stop je er vanzelf tijd en energie in. Het lijkt, na een week van studie, een 10-jaren plan.

Een cursus van 17 minuten per dag

Zonder echt reclame te willen maken voor de online-cursus, die ik volg, ga ik toch wat voordelen op een rijtje zetten. Wie weet heb je er wat aan.
1. Je leert op gevoel. Geen saaie theorie en uitleg (af en toe wat uitleg zou wel fijn zijn).
2. Je leert op verschillende manieren (multiple choice, Nederlands-Tsjechisch, Tsjechisch-Nederlands, in zinsverband)
3. Je wordt erg gestimuleerd om door te leren.
4. Je hebt veel succesbeleving.
5. Je krijgt heel veel herhaling.
6. Het is betaalbaar (ongeveer 50 euro als je niet direct de cursus koopt, maar iets later.....dan krijg je een aanbieding)

Hoe werkt de cursus?

In een online omgeving vergroot je in eerste instantie je woordenschat. Iedere keer als je een woord niet kent, dan komt het terug. Net zolang tot je het wel kent. Regelmatig ben je het de volgende dag vergeten. Dan wordt het de volgende dag herhaald. Ken je het dan niet, dan komt het weer in de 'herhaalbak'. Net zolang tot je het meerdere keren op verschillende dagen direct weet. Dan zit het in je lange termijngeheugen. Althans dat is de uitleg van de cursusmakers.
De cursus kost me 17 minuten per dag (meer of minder kan ook). Tijdens het leren vergaar je punten door langer te leren en meer woorden te kennen. Die punten kan je dan weer inwisselen voor bonuscursussen. Ik dacht dat dit me niets zou doen, maar regelmatig heb ik daardoor extra minuten geleerd.
Zelfs een taal als Tsjechisch wordt zo op een leuke en speelse manier aangeleerd. Naast de woorden leer je de vervoegingen, naamvallen, zinsopbouw, de uitspraak (je kunt antwoorden via je microfoon inspreken. Bij een verkeerde uitspraak wordt je antwoord niet goed gerekend). Voor mensen die zelf leren heel fijn vinden is deze cursus een aanrader (ik heb geen aandelen en krijg er ook niks voor).

Wat is er moeilijk aan het Tsjechisch?

Simpel antwoord.........alles.

De uitspraak van letters, lettercombinaties, letters met een tekentje erboven of ernaast, de klemtoon, de intonatie, de naamvallen van zo ongeveer alle woorden. 

• Ze kennen geen de, het of een voor een zelfstandig naamwoord. Dat klinkt wellicht gemakkelijk, maar je herkent een zelfstandig naamwoord dus niet direct.
• Ze gebruiken geen persoonsvorm (ik, jij, hij/zij, wij, jullie, zij) voor een werkwoord. Dat moet je maar afleiden uit de vervoeging. En soms doen ze het dan weer wel en dan raak je in verwarring.
• Ieder zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord, voornaamwoord en telwoord heeft 7 naamvallen. Het leren van het woord levert je niet direct iets op, want in een tekst met een andere naamval kan het woord er opeens heel anders uitzien.
• Ze kunnen met gemak 4 medeklinkers achter elkaar zetten en dan hebben ze een woord. Zo betekent 'skrz' door. Het lijkt wel een grabbelton van letters, een bijeengeraapt zooitje.
• Vijf medeklinkers middenin een woord? Ja hoor.....geen probleem. Třičtvrtě na pět = kwart voor vijf. Ik krijg het mijn mond niet uit.
• Woorden die bestaan uit 1 letter? Hoppa, ook daar maken ze veelvuldig gebruik van. V (in) en S (met) en Z (uit/van) , U (door/bij), K (naar), O (van). Die v is leuk als je daarna een letter krijgt die in het Nederlands niet aan de v gekoppeld kan worden. Zoals v pořádku (v porzadku) = in orde 
• Soms kan 1 streepje op een woord meteen iets anders betekenen. Byt = de woning, maar být = zijn.

Mijn voorstel voor de Tsjechen is dan ook om de boel te vereenvoudigen

• Schrijf de letters die je uitspreekt ook daadwerkelijk op en laat de haček (haakje) achterwege:

  De volgende letters met haček komen voor:

  • č, uitgesproken als [tsj]
  • š, uitgesproken als [sj]
  • ž, uitgesproken als [zj]

  Het Tsjechisch kent daarnaast:

  • ř, ongeveer uitgesproken als [rzj], dit is soms niet te doen, bijvoorbeeld in het woord třičtvrtě, dat kwart betekent (kwart voor vijf). Dit woord is sowieso niet uit te spreken.
  • ň, uitgesproken als [nj]

De haček stamt uit de tijd van Jan Hus, die dit tekentje heeft bedacht. In zijn tijd was perkament duur (de boekdrukkunst bestond nog niet in Europa) en het kostte meer ruimte op het perkament om een z achter een letter te plaatsen dan een haček bovenop een letter. Maar ja.....tijden veranderen, nietwaar?!

• Dat maakt het meteen gemakkelijker om woorden te typen, want je zoekt je een ongeluk naar al die letters met hačeks die verstopt zitten onder de getallen 1 t/m 10, als je je toetsenbord op Tsjechisch zet.) Daar heb je een nieuwe typecursus voor nodig.
• Laat Engelse woorden gewoon zoals ze zijn (Sandwich is sendvič, dressing is dressink, toust is toast)
• Maak de uitspraak iets gezelliger, zoals de Italianen dat kunnen. Klemtoon hier en daar wat veranderen en dan is het Tsjechisch best een leuke taal. Het klinkt vaak monotoon en erg boos. De mannen van de Honest Guide klinken in het Engels altijd heel vriendelijk, maar als ze af en toe wat Tsjechisch tussendoor gooien, dan denk ik dat ze geagiteerd zijn (misschien zijn ze dat dan ook, maar dat versta ik dan niet).
• Schrap een paar naamvallen. Veel woorden kennen 7 naamvallen en zien er daardoor regelmatig wat anders uit.

Voorbeeld. Praag is Praha in het Tsjechisch, maar is afhankelijk van de naamval. Je schrijft Praha dus alleen wanneer het het onderwerp is, aaaarggggh.

1.-nominatief Praha
2.-genitief Prahu
3.-datief Praze
4.-accusatief Prahu
5.-vocatief Praho
6.-locatief o Praze
7.-instrumentatief s Prahou

Even zonder dollen, Tsjechisch leren is moeilijk en leuk

Los van alle bovenstaande kritieken is het leren van Tsjechisch erg leuk en leer je iedere dag woorden bij. Met de snelheid waarmee ik nu leer, denk ik over 10 jaar wel een menukaart te kunnen ontcijferen.

Na een week van dagelijks leren staat de teller van mijn vocabulaire op 400 woorden, waarvan er 100 in mijn lange termijn geheugen zouden zitten. Dat vind ik best veel en soms twijfel ik aan de juistheid van de getallen, die de cursus mij geeft.

We gaan vol goede moed door. Dagelijks 10 woorden erbij en na een jaar heb je dan 3650 woorden in je vocabulaire. Klinkt goed. Over een tijdje schrijf ik weer een blog over de voortgang van mijn cursus. En wie weet ga ik dan in het Tsjechisch een kort stukje schrijven.

Wat zijn jouw ervaringen met het Tsjechisch? Laat je reactie achter......

De cursus die ik volg:

17 minute languages

Verliefd op Praag